De landbouw op Texel
De landbouw is bepalend voor het Texelse landschap. Ruim de helft van het eiland wordt gebruikt voor akkerbouw, veeteelt en tuinbouw. De agrarische sector is ook belangrijk voor de Texelse economie, vaak wordt gedacht dat Texel vrijwel volledig afhankelijk is van het toerisme, maar vijftien procent van de beroepsbevolking is werkzaam in de landbouw. Er zijn ongeveer 175 landbouwbedrijven op Texel. Zij betelen ongeveer 4.500 ha gras, 4000 ha akkerbouw en 500 ha tuinbouw.
Texelse producten
De Texelse landbouw brengt veel verschillende producten voort, van schapenkaas tot walnootijs en van runderrollade tot aardbeienjam. Door de zilte lucht (je proeft en ruikt het zout in de lucht) hebben deze producten unieke kenmerken. In steeds meer Texelse horecagelegenheden staan deze eilandproducten op de menukaart.
Rundveehouderij
De meeste koeien op Texel zijn melkvee. Op Texel lopen de melkkoeien in de zomer nog altijd buiten. Een klein aantal bedrijven verwerkt de melk zelf tot kaas of ijs, maar de meeste melk wordt op het vasteland verwerkt. Campina maakt er Noord-Hollandse kaas van. Naast melkkoeien lopen er ook vleeskoeien op het eiland. Zij zijn, in tegenstelling tot de bonte melkkoeien, eenkleurig en hebben dikke billen. Ze worden speciaal gehouden voor het vlees. In diverse restaurants wordt Texels rundvlees gereserveerd. Kalfjes van vleeskoeien lopen vaak nog een tijd bij hun moeder. Deze zoogkoeien zijn ook op het eiland te vinden. Zij worden onder andere gebruikt voor het begrazen van natuurgebieden.
Veel Texelse koeienboeren hebben naast koeien ook akkerbouw. Op deze gemengde bedrijven wordt maïs voor de koeien verbouwd of een ander akkerbouwgewas voor de verkoop. Op het vasteland zie je minder gemengde bedrijven, daar zijn de bedrijven meestal meer gespecialiseerd.
Schapenhouderij
Texel is de bakermat van het Texelse schaap, een schaap dat bekend staat om zijn goede wol- en vleeskwaliteit. Al eeuwenlang worden op Texel schapen gefokt. In de loop van de jaren vergaarden de Texelse schapenhouders veel kennis en vakmanschap. Veel fokkers uit binnen- en buitenland komen dan ook naar Texel voor fokmateriaal.
Texel is in Nederland de gemeente met de meeste schapen. Vooral rondom de Hoge Berg, het landschapsreservaat tussen Den Burg en Oudeschild, lopen er veel. Het Texelse lams- en schapenvlees staat bekend om zijn goede kwaliteit. Al in de 19e eeuw bestelde de high society uit Londen schapenvlees van Texel vanwege het lage vetpercentage en de verfijnde, iets zilte smaak. Het lamsvlees wordt geserveerd in verschillende Texelse restaurants.
Op een aantal bedrijven wordt schapenkaas gemaakt.
Akkerbouw
Iets minder dan de helft van de landbouwgrond op Texel wordt gebruikt voor verschillende soorten akkerbouwgewassen. Er wordt zaai- en pootgoed geteeld maar ook veel producten voor de consumptie. De pootaardappel is daarin de belangrijkste. De klimatologische omstandigheden zijn goed op Texel; Veel zon en weinig ziektedruk. Zoet water is schaars op Texel. Beregenen is dan ook niet mogelijk. De uitdaging voor de boer is een goede structuur van de bodem te hebben voor optimale wateropname. De voornaamste gewassen die geteeld worden zijn:
- aardappelen voor pootgoed, consumptie, chips en friet
- suikerbieten voor suiker en zoetwaren
- granen, voornamelijk brouwgerst voor (Texels)bier en tarwe voor veevoer
- graszaad
- spinaziezaad
Bloembollen
In het voorjaar geven de bloembollen een kleurig accent aan het Texelse landschap. Een van de eerste dingen die iemand in het voorjaar bij aankomst op het eiland ziet, zijn de rode, gele en paarse bloembollenvelden vlakbij de veerhaven. Op verschillende plaatsen op het eiland worden bekende bolgewassen als tulpen, narcissen, hyacinten, lelies, sneeuwklokjes, blauwe druifjes en krokussen geteeld.
Groente
Een groeiend oppervlakte wordt gebruikt voor de teelt van verschillende soorten groenten. Er zijn akkerbouwers die winterbloemkool telen en ook akkerbouwers die wortelen, uien of witlofpennen telen. Een klein aantal teelt erwten en er zijn ook een aantal bedrijven waar witte en groene asperges worden verbouwd. Het witte goud is dus ook op Texel te vinden. Op verschillende plaatsen worden groenten aan huis verkocht.
Overige tuinbouw
Op Texel worden ook vaste planten geteeld. De meeste planten zijn bestemd voor de export. Er zijn ook een aantal fruitkwekers. Zowel hard fruit, zoals appels en peren, als zacht fruit zoals aardbeien, pruimen en bessen worden gekweekt. Deze worden ook veel als Texels product verkocht of verwerkt bij de Texelse producten en horeca.